تقريري و اجازهي شيخ ابن جبرين ............................................ ......... 85
شيفتار ....................................... ......................................... 86
مقدما ..... .................................................. .............................. 92
اللجنة الدائمة ، در جمله: ............ ............................................. 99
فرازي از زندگيِ شيخ ابن باز: ............................................... ................... 99
مختصري از زندگي شيخ ابن عثيمين رحمه االله عليه .................... .................... 103
شيخ ابن جبرين رحمه االله تعالى ....................... ........................................ 105
شيخ صالح الفوزان ...... .................................................. ..................... 107
گفتاري مختصر فيلم قصير ................................... 108
آداب مفتي و مستفتي .. .................................................. ...................... 113
آيا با تغيير زمان و مكان فتوا تغييرميكند؟ .................................................. 125
باب اول: عقيده ............................................. ......................... 134
فصل اول: ايمان و كفر .................. .................................................. ..... 134
[1 [ايمان و كفر ...................................... .................................... 134
[2 [بزرگترين نواقض ادهگانهي اسلام ...... .......................................... 134
[3 [مفهوم ايمان و كفر .................................................. ................ 137
موارد كفر ................................................ ............................. 138
[4 [بطلان اين سخن كه اگر مسلمان شرك بورزد في جهنم نميماند .... 144
[5] ارتداد ، عوامل وپيامدهاي آن ......................................... ............. 146
[6 [حكم مسلماني كه اركان عملي اسلام را انجام نميدهد ........................ 148

2 فتاوي علماء البلد الحرام
[7[حكم ناسزا گفتن به االله تعالي و پيامدهاي آن .................................... 148
[8[حكم ناسزا گفتن به دين در حالت غضب........................................ 149
[9 [حكم كساني كه با استهزاء به دين، مردم را مي خندانند ....................... 153
[10 [حكم كساني كه افراد متدين و پايبند به شريعت را مسخره ميكنند ........ 154
[11 [حدود دوستي با كفار ............................................................. 155
[12 [حكم استفاده از صليب واين كه استفاده كنندهي آن، چه زماني كافر ميشود156
[13 [كفر كسي كه نماز نميخواند..................................................... 157
احكام مرتدين كه شامل تارك نماز ميباشند:.................................... 159
[14 [كسي كه برادر مسلمانش را كه نماز نميخواند كافر خطاب كند، حكمش
چيست؟................................................................................... 161
[15 [صدا زدن پيامبر صلي االله عليه وسلّم و كمك خواستن از ايشان شرك اكبر
است....................................................................................... 162
[16 [حكم استغاثه از اولياء............................................................. 164
[17[حكم شرع در مورد كسي كه ميگويد: يا محمد، يا علي، يا گيلاني ......... 165
[18 [حكم ذبح براي غير االله ........................................................... 166
[19 [حكم (گوشت) حيواني كه براي غير االله ذبح ميشود ........................ 168
[20 [حكم گوشت حيواناتي كه به مناسبت جشن ميلاد پيامبر صلَّى اللَّـه علَيه وسلَّم
ذبح شود .................................................................................. 169
[21 [حكم شخصي كه معتقد است پيامبر صلَّى اللَّـه علَيه وسلَّم بشر نيست .... 169
[22 [صورتهاي مختلف غلو در مورد رسول االله صلَّى اللَّـه علَيه وسلَّم ...........173
[23 [حكم اعتقاد به حاضر بودن رسول االله در هر جا و هر مكان و اين كه پيامبر
صلَّى اللَّـه علَيه وسلَّم علم غيب ميداند .............................................. 175
[24 [حكم اعتراض بر احكام شرعي كه االله تعالي آنها را نازل كرده است...... 178
[25 [حكم منكر آخرت................................................................. 179

فهرست مطالب 3
[26 [حكم كسي كه فكر ميكند علت عقبماندگي مسلمانان تمسك
به دين است ............................................................................. 185
[27 [حكم كسي كه از اسلام در جهت اغراض و اهداف شخصي استفاده نمايد 189
[28[حكم كسي كه كافر را تكفير نكند ............................................... 191
[29 [تكفير افراد بصورت معين و غير معين.......................................... 192
[30 [حكم كشتن مأموران امنيتي و انتظامي .......................................... 192
[31 [اعلاميهي «هيأت علماي عالي رتبه» پيرامون خطر تكفير و عمليات انفجاري و
انتحاري و پيامدهاي ناگوار آن تا مرز ريختن خون انسانها و تخريب منازل و مراكز
فعاليتهاي تجاري و خدماتي و فرهنگي و غيره... .................................... 193
[32 [حكم تجاوز و سوء قصد به گردشگران خارجي در كشورهاي اسلامي.... 201
[33 [حرمت اقدام به عمليات خرابكارانه در شهرهاي اسلامي و غير اسلامي ... 202
[34 [حكم كسي كه ميگويد: توكل براالله نموده ام و به رسول االله صلَّى اللَّـه علَيه
وسلَّم پناه بردم ........................................................................... 204
[35 [حكم دعوت به آزادي فكر....................................................... 204
[36 [حكم كسي كه ميگويد: مبتلايان به بيماريهاي صعب العلاج و مزمن مظلوم
هستند ..................................................................................... 206
[37 [حكم بكار بردن جملاتي همچون: به نام وطن، به نام ملت، به نام
نژاد و قبيله............................................................................... 206
[38 [آيا جهل درمسايل عقيدتي عذر است؟......................................... 207
[39 [حكم مجتهدي كه در اصول دين با ديگران مخالفت ميكند................. 209
[40 [مسلمانان حكم به جهنمي بودن افراد نميكنند؛ مگر با شرايط خاص...... 210
[41[حكم اهل فترت «كساني كه دعوت به آنان نرسيده است» .................... 212
[42[آيا فردي نصراني كه دين اسلام به او نرسيده باشد و بميرد، از اهل جهنم
است؟...................................................................................... 212

4 فتاوي علماء البلد الحرام
[43 [حكم فرزندان كفار................................................................ 215
[44 [حكم كسي كه در خردسالي بميرد .............................................. 215
[45 [تأثير گناهان كبيره در ايمان....................................................... 216
[46 [اعلاميهي «انجمن مباحث علمي و افتا» در عقايد مذهب مرجئه، و ديدگاه شيخ
الاسلام «ابن تيميه» در مورد ايشان..................................................... 219
[47 [اعلاميهي «انجمن دائمي فتوا و مباحث علمي» در مورد كتاب «حقيقة الإيمان
بين غلو الخوارج و تفريط المرجئة» تأليف: عدنان عبدالقادر، از انتشارات «جمعية
الشريعة» در كويت....................................................................... 226
[48 [هشدار در مورد كتاب «ضبط الضوابط»......................................... 227
[49 [هشدار در مورد كتاب «التحذير من فتنة التكفير» و كتاب «صيحة نذير».... 228
[50 [هشدار در مورد كتاب «إحكام التقرير في أحكام التكفير» تأليف مراد شكري230
[51 [استفسار از كتاب هاي مفيد ...................................................... 232
[53 [اموري كه در مقابل وسوسه هاي شيطان پيرامون مسايل عقيدتي مفيد است.233
فصل دوم: اديان و فرق ضاله ..................................................................237
[54 [بيانيهي انجمن دائم پژوهشهاي علمي و افتا در مورد فراخوان وحدت اديان237
[55 [كفر اهل كتابي كه به رسالت محمد صلَّى اللَّـه علَيه وسلَّم ايمان ندارند ... 246
[56 [سازمان فراماسونري............................................................... 248
[57 [بيانيهي مجمع فقهي در مورد انتساب و عضويت در سازمان فراماسونري . 254
[58 [ادعاي انتقال روح يك فرد در ديگري و نقد نظريهي پيدايش نسل اوليهي
انسان از ميمون........................................................................... 256
[59 [بيان اعتقادات فرقهي دروزيه..................................................... 260
[60 [طريقهي تيجاني.................................................................... 267
[61 [فرقهي بريلوي..................................................................... 271
[62 [جماعت أحباش ................................................................... 273

فهرست مطالب 5
[63 [حكم شيعهاي كه ميگويد: مقام علي مقام نبوت است و جبرئيل عليه السلام به
اشتباه به جاي نزول وحي به نزد علي، به محمد صلَّى اللَّـه علَيه وسلَّم وحي نمود. و
فرق بين علما و عوام شيعه چيست؟.................................................. 286
[64 [حكم خوردن ذبيحهي روافض:.................................................. 287
[65 [حكم دعوت به وحدت و همبستگي بين اهل سنت و اهل بدعت:......... 289
[66 [ حقيقت علمانيت (سكولاريسم)................................................ 290
[67 [حكم دعوت به نژاد پرستي و عربيت (پان عربيسم).......................... 292
[68 [اعلاميهاي مهم در موضوع گروه هاي تبشيري و دعوت به نصرانيت. از طرف
انجمن دائم پژوهش هاي علمي و افتا ................................................ 308
[69 [بيانيهي انجمن دائمي پژوهش هاي علمي و افتا در مورد تاسيس مدارس
خارجي در كشور هاي اسلامي......................................................... 314
[70 [بيانيهي هيأت علماي عالي رتبه عربستان سعودي در مورد چهارمين كنفرانس
بين المللي زن معروف به كنفرانس پكن.............................................. 318
[71 [تعريف اصطلاحي اهل سنت و جماعت ....................................... 321
[72 [شرح حديث هفتاد و سه گروه .................................................. 321
[73 [آيا اشاعره از اهل سنت و جماعت هستند؟.................................... 323
[74 [ناسزا گفتن دينِ جمادات چه حكميدارد؟..................................... 332
[75 [حكم كسي كه هنگام سرزنش بر گناهان ميگويد: تقوي در قلب است.... 332
[76 [حقيقت اتهام دعوتگران و افراد ملتزم به شريعت، به تندرو و اصولگرا .... 333
بنيادگرايي چيست؟.................................................................. 334
[77 [حكم وصف مسلمانان ملتزم و پايبند، به تندروي و اصولگرايي ............ 335
[78 [حكم كسي كه گناه ميكند و ميگويد: رحمت و مغفرت االله گسترده است336
[79 [حكم نامگذاري نصارا به مسيحيان .............................................. 337
[80 [حكم تقسيم دين به پوست و مغز............................................... 339

6 فتاوي علماء البلد الحرام
[81 [در دين چيزي به نام پوسته، وجود ندارد....................................... 341
[82 [حكم به كار بردن جملاتي مانند «مغفورله» براي مردگان .................... 343
[83 [شعار دوستي براي وطن.......................................................... 344

 
       ﴿ :آيه تلاوت] 84]
 ﴾هنگام مرگ افراد................................................................. 345
[85 [حكم كسي كه بگويد: زمانه و شرايط خواست كه چنين و چنان شود ..... 346
[86 [حكم سخن كسي كه هنگام نصيحت ميگويد: من آزادم!.................... 346
[87 [نام گذاري بعضي از گلها به آفتاب پرست.................................... 347
[88 [حكم نام گذاري فرزندان به نامهايي كه معناي مدح و تعظيم دارد ......... 347
[89[حكم استفاده از كلماتي كه به ظاهر ناسزا يا طعن است....................... 348
[90 [حكم كسي كه وقتي او را نصيحت ميكنند، در جواب ميگويد: «تندروي نكن
و سختگير نباش»......................................................................... 349
[91 [حكم بكار بردن كلمه ي شهيد براي افراد...................................... 350
[92 [حكم وطن پرستي و مباحث سياسي............................................ 352
[93 [حكم كسي كه وقتي به او ميگويند: اين كارت مخالف شريعت است،
ميگويد: همه اين كار را انجام ميدهند؟ ............................................. 353
[94 [رد كسي كه ميگويد: ملاك صحت حديث پيامبر صلَّى اللَّـه علَيه وسلَّم عقل
است....................................................................................... 353
[95 [حكم اعتقاد به اين كه االله در همه جا هست................................... 354
[96 [حكم اين گفتار: شما (انسانها) جانشينان االله در زمين هستيد............... 356
[97 [حكم عقيدهي ماده از بين نميرود و از عدم بوجود نيامده است ........... 357
[98 [حكم اين كه ميگويند: در آخرين آرامگاه خود دفن شد. (دفن في مثواه
الأخير) .................................................................................... 358
[99[حكم گفتن اين جمله (قدرت االله، اين طور خواست!) چيست؟............. 358

فهرست مطالب 7
[100 [به كار بردن كلمهي: (تصادفي يا اتفاقي اين طور شد،) چيست؟.......... 359
[101 [بهكار بردن جملهاي (االله ميداند!) براي تأكيد................................ 360
[102 [گفتن جملهي (اگر االله بخواهد من مومنم!)................................... 361
[103 [حكم لقبهاي (حجةاالله، آيةاالله..).............................................. 362
[104 [حكم گفتن: بار الها، ما از تو نميخواهيم كه تقدير را عوض كني...؟!.... 362
[105 [حكم استدلال به تقدير در ارتكاب گناهان ................................... 363
[106 [گفتن: روزگار بد و زندگي تلخ................................................ 364
[107 [حكم گفتن:آخرت دور است!.................................................. 365
فصل سوم: سحرو ساحران ....................................................................366
[108 [سحر واقعيت دارد. .............................................................. 366
[109 [آيا سحر واقعيت است؟......................................................... 366
[11 [فرق بين سحر، افسونگري، طالع بيني (از روي ستارگان) فالگيري، چيست و
هر يك چه حكميدارد؟................................................................ 367
[111 [حكم آموزش هندسه، ستاره شناسي... آيا اينموارد از طالع بيني به حساب
ميآيد؟.................................................................................... 369
[112 [حكم آموزش سحر.............................................................. 371
[113 [حقيقت سحر، هيچ نوعي از سحر مباح نيست............................... 373
[114 [جملهي: (سحر را ياد بگيريد و به آن عمل نكنيد) از احاديث پيامبر صلي االله
عليه وسلم نيست ........................................................................ 374
[115 [حكم سؤال كردن از جادوگران و افسونگران ................................ 375
[116 [حكم تصديق جادوگران فالگيران وامثال اينها ............................. 378
[117 [حكم كهانت و رفتن نزد كاهنان ............................................... 384
[118 [ سحر از عمل شيطان است و ساحر مشرك است........................... 386
[119 [اقسام سحر وحكم ساحر ....................................................... 388

8 فتاوي علماء البلد الحرام
[120 [كشتن ساحر گاهي به خاطر مرتد شدن است و گاهي به خاطر اجراي يكي
از حدود الهي است...................................................................... 389
[121 [حكم رفتن نزد كاهنان به خاطر سحر و كشتن حيوانات با شكنجه و آزار 390
[122 [زن شوهرش را جادو ميكند................................................... 391
[123 [ايجاد دوستي (عطف) و ايجاد تنفر (صرف)هر دو حرام است ............ 394
[124 [تعويذهايي كه سبب ايجاد محبت و يا تفرقه بين زن و شوهر ميشود... سحر
هستند ..................................................................................... 397
[125 [حكم تسلط جن برانسان و بستن مرد (سحر كردن مرد تا نتواند با همسرش
همبستري كند)........................................................................... 399
[126 [توضيح بحث ابن كثير در بارهي سحر ........................................ 400
[127 [ثبوت سحر شدن پيامبر صلي االله عليه وسلم توسط يك نفر يهودي...... 401
[128 [روش جادو شدن پيامبر صلي االله عليه وسلم و تأثير آن بر ايشان ......... 402
فصل چهارم: حاكميت و اجراي قوانين.......................................................405
[129 [معناي سياست شرعي........................................................... 405
[130 [حكم جدايي دين از سياست................................................... 405
[131 [حكم شورش عليه ولي وحاكم مسلمانان..................................... 406
[132 [آيا حكمراني بر مبناي قوانين بشري از كفر اكبر به شمار ميرود؟........ 407
[133 [آيا شيخ محمد بن ابراهيم رحمه اللَّـه از نظرياتش در رسالهي (تحكيم
القوانين) رجوع كرده است؟............................................................ 413
[134 [آيا اختيار دادن در رفتن به دادگاههاي اسلامي و غير اسلامي جايز است؟416
[135 [حكم شكايت و مراجعه به (دادگاههاي)حكومت كافر...................... 419
[136 [معناي طاغوت و معناي قصد شكايت به طاغوت........................... 420
[137 [چه كسي سزاوار وصف طاغوت است؟...................................... 422
[138 [كفر حكومتي كه به غير ما أنزل االله حكم ميكند ............................ 422

فهرست مطالب 9
[139 [حالتهاي حكمراني و حاكمِ به غير «ما أنزل االله»........................... 423
[140 [حكم بغير ما أنزل االله (بحثي از شيخ فوزان)................................. 430
[141 [حكم كسي كه ادعاي حق قانون گذاري و تبيين حلال و حرام را دارد... 437
[142 [بيانيهي انجمن دايمي، درخصوص كتاب: «الحكم بغير ما انزل االله و اصول
التكفير» (نوشتهي خالد علي العنبري) ................................................. 441
[143 [هشدار نسبت به كتاب «هزيمة الفكرالتكفيري» نوشتهي خالد عنبري ..... 442
[144 [حكم تطبيق بين شريعت و قوانين (ساختگي)............................... 448
[145 [حكم درسخواندن در رشتهي قانون وكالت................................. 449
فصل پنجم: همكاري با كفار..................................................................451
[146 [همكاري با كفار، كه منجر به كفر ميگردد.................................... 451
[147 [معناي ولاء و براء وچگونگي آن (شيخ ابن باز) ............................. 451
[148 [مفهوم ولاء و براء (گفتاري از شيخ ابن عثيمين)............................. 453
[149 [حقيقت تشبه با كفار و حكم آن ............................................... 456
[150 [تحريم تشبيه به كفار و موالات با آنها ....................................... 459
[151 [اهداي گل، تقليد كوركورانه از كفار است.................................... 465
[152 [فتوايي دربارهي حكم ساختن عبادتگاه مثل كليسا براي كفار در جزاير عربي465
[153 [چرا اسلام، اهل كتاب را از ديگر كفّار جدا كرده است؟.................... 470
[154 [تابعيت گرفتن مسلمان از كشوري كه حكومت آن كافر است. ............ 475
[155 [حكم آوردن كفار به جزيرة العرب ............................................ 476
[156[حكم تابعيت دادن به فرد كافر در كشور اسلامي............................. 477
[157 [حكم استغفار براي مشركين.................................................... 477
[158 [حكم به برادري گرفتن نصارا .................................................. 478
[159 [حكم بزرگداشت اعياد نصارا................................................... 479
[160 [حكم امامت فرد منتسب به اسلام كه مرتكب شرك اكبر ميشود.......... 480

10 فتاوي علماء البلد الحرام
[161 [حكم همكاري با مرتدين. ...................................................... 481
[162 [حكم همنشيني با خانوادههاي امريكايي به قصد يادگيري زبان آنها ..... 483
[163 [حكم سكونت بين كفار چيست؟ هجرت چه وقت واجب است؟........ 484
[164 [اقامت در شهري كه شرك و كفر درآن بوضوح انجام ميشود جايز نيست
مگر براي دعوت به سوي االله........................................................... 485
[165 [حكم اقامت در بين مشركين و معناي اظهار دين............................ 490
[166 [شرايط اقامت در كشورهاي كفر ............................................... 491
[167 [معناي شرط اظهار دين واقامت در كشورهاي كفر .......................... 499
[168 [توضيح شرط اظهار دين براي اقامت در دارالكفر............................ 503
[169 [حكم سفر تفريحي به كشورهاي كفر ......................................... 505
[170 [سفر تفريحي به كشورهاي غربي جواز شرعي ندارد........................ 506
[171 [حكم سفر به كشورهاي غربي به قصد درس خواندن ...................... 507
[172 [مسافرت به كشورهاي كفر و فسق براي گذراندن ماه عسل................ 510
[173 [پدر بايد پسرش را از مسافرت به كشور كفر باز دارد....................... 512
[174 [وظيفهي پدر زوجه است كه دخترش را از مسافرت به كشورهاي كفر باز
دارد........................................................................................ 512
[175 [ولي زن ميتواند عدم مسافرت به كشورهاي كفر را در ازدواج شرط قرار
دهد........................................................................................ 513
[176 [قطع رابطه با كساني كه از تفريح در كشورهاي كفر باز ميگردند، جايز است513
[177 [موضع كفار در برابر مسلمانان و شيوهي رفتار با آنان....................... 513
[178 [حكم پيشقدم شدن در سلام بر كافر .......................................... 514
[179 [حكم سلام كردن به يهود ونصاري و روش مجبور كردن شان به رفتن از
تنگترين قسمت راه..................................................................... 516
[180 [حكم سلام كردن به كافر و جواب سلامش.................................. 517

فهرست مطالب 11
[181 [پاسخ كسي كه بگويد: السلام علي من اتبع الهدي: سلام بركسي كه از حق
پيروي كند................................................................................. 519
[182 [حكم وصف كفار به صداقت، امانت داري و نيكوكاري.................... 520
[183 [حكم تبريك گفتن اعياد نصاري............................................... 521
[184 [تبريك گفتن عيد كريسمس.................................................... 522
[185 [تبريك به قدوم و ورود كافر ................................................... 525
[186 [دادن كتابهاي حاوي آيات قرآني، به نصارا................................. 526
[187 [آيا فرستادن قرآن بوسيله پست، به كشورهاي خارجي جايز است؟....... 526
[188 [حكم دست زدن كافر به ترجمهي قرآن ...................................... 527
[189 [حكم ورود غير مسلمان به مسجد و داخل شدن مسلمان به معبد كفار... 527
[190 [نماز خواندن درخانه ي نصاري................................................ 529
[191 [حكم گفتن: برادر من، دوست من يا خنديدن به روي غير مسلمان براي
جلب دوستي آنها، چيست؟........................................................... 529
[192 [حكم كسي كه با كفار كار ميكند.............................................. 530
[193 [حكم نشست و برخاست با كفار و به نرمي رفتار كردن با آنها به اميد
مسلمان شدنشان ........................................................................ 531
[194 [حكم گفتن «غربيها اسلام را ناپسند نميدانند»............................... 532
[195 [چگونه از آنچه كفار دارند بدون اين كه مرتكب عمل ناروا شويم؛ استفاده
كنيم؟...................................................................................... 533
فصل ششم- بدعتها و مسايل نوپيداي در دين................................................535
[196 [منظور از بدعت چيست؟ بدعت حسنه و سيئه كدام است؟ ............... 535
[197 [آيا بدعت منحصر به مسايل عبادي است؟.................................... 536
[198 [قوانين بدعي...................................................................... 537
[199 [حقيقت بدعت چيست؟ ........................................................ 539

12 فتاوي علماء البلد الحرام
[200 [حكم احترام به پرچم در ارتش................................................ 540
[201 [حكم برخي از قوانين نظامي ................................................... 541
[202 [احترام ملي يا احترام پرچم ملي................................................ 541
[203 [حكم تعظيم پرچم در مدارس.................................................. 542
[204 [حكم جشن تولد................................................................. 543
[205 [حكم جشن به مناسبت شب اسرا و معراج................................... 546
[206 [حكم جشن به مناسبت روز ملي و............................................. 551
[207 [حكم برگذاري مراسم جشن تولد ............................................. 553
[208 [حكم جشن به مناسبت عيد دوستي (روز محبت)........................... 555
[209 [حكم جشن روز عيد دوستي................................................... 556
[210 [حكم جشن روز (عيد) مادر.................................................... 558
[211 [حكم جشن به مناسبت سال (2000 (ميلادي نصاري و غيره.............. 559
[212 [حكم افتتاح مساجد با جلسه و گردهمايي ................................... 569
[213 [حكم توسل و اقسام آن......................................................... 571
[214 [حكم توسل به پيامبر صلي االله عليه وسلم.................................... 576
[215 [حكم توسل به اوليا و شرح حديث ابن عباس رضي االله عنهما............ 578
[216 [حكم فرستادن نامه به پيامبر صلي االله عليه وسلم و... بعد از وفاتشان .. 580
[217 [حكم روشن كردن چراغ و لامپ روي قبور اوليا و نذر براي آنها ....... 583
[218 [آيا مرشدان (پيران) در پيشگاه االله شفاعت ميكنند و آيا پيروي از آنها ً مطلقا
واجب است؟............................................................................. 583
[219 [حقيقت تصوف .................................................................. 587
[220 [حكم كسي كه مرشدي (پيري) ندارد، چيست؟ ............................. 588
[221 [حكم مرشدي (پيري) كه از مريدانش ميخواهد در وقت معصيت او را ياد
كنند، چيست؟............................................................................ 589

فهرست مطالب 13
[222 [حكم سفر به نزد برخي مرشدان (پيران) براي بيعت براساس طرق صوفيه، يا
تقديم كردن قرباني به آنها............................................................. 590
[223 [طرق صوفيه و اوراد آنها....................................................... 593
[224 [حكم گذاشتن عكس قبر پيامبر صلي االله عليه وسلم در مسجد............ 594
[225 [حكم سفر بقصد زيارت قبر پيامبر صلي االله عليه وسلم .................... 598
[226 [پاسخ به شبهه ي وجود قبر پيامبر صلي االله عليه وسلم در مسجد......... 600
[227 [زيارت مساجد تاريخي مدينه منوره........................................... 601
[228 [ احياي آثار اسلامي.............................................................. 610
[229 [حكم سوگند به غير االله ......................................................... 612
[230 [حكم نامگذاري به عبدالرسول و عبدالنبي.................................... 614
[231 [تصغير يا برعكس كردن نامهايي كه در آنها كلمه ي عبد وجود دارد.... 614
[232 [حكم صدق االله العظيم گفتن بعد از اتمام تلاوت قرآن ..................... 615
[233 [آيا تسبيح بدعت است؟......................................................... 616
[234 [خرافهي حفظ بكارت........................................................... 618
[235 [مصافحه دايمي بعد از نماز..................................................... 619
[236 [بوسيدن قرآن ..................................................................... 619
[237 [يك دقيقه سكوت ايستاده جهت شادي روح اموات ........................ 620
[238 [حكم بريدن نوار مراسم افتتاحيه............................................... 620
فصل هفتم: عكس و عكاسي..................................................................622
[239 [حكم تصوير در اسلام .......................................................... 622
[240 [حكم برخي از انواع تصوير .................................................... 624
اينجا چند مسئله است:.............................................................. 626
[241 [حكم تصاوير غير مجسم ....................................................... 627
[242 [حكم عكسبرداري با دوربين و نگاه كردن تلويزيون ........................ 628

14 فتاوي علماء البلد الحرام
[243 [حكم نگهداري تلويزيون و تماشاي آن....................................... 628
[244 [شبهاتي پيرامون عكس و تصاوير تلويزيوني:................................. 629
[245 [نقاشي و عكس:.................................................................. 633
[246 [حكم فيلم برداري از سخنراني با دستگاه ويدئو: ............................ 633
[247 [حكم تصاوير معاصر ............................................................ 634
[248 [حكم آويزان كردن عكس حكام و چهرههاي مشهور....................... 636
[249 [حكم نصب عكس بر ديوار .................................................... 636
[250 [حكم فرشي كه نقش صليب در آن است..................................... 637
[251 [حكم عكس زنان و كيفيت لباس شرعي آنها ............................... 637
[252 [حكم عكس زنان زنداني براي شناسايي...................................... 638
[253 [حكم فيلمبرداري از غسل ميت براي پند و عبرت .......................... 639
[254 [حكم كارتونهاي اسلامي....................................................... 640
[255 [استفاده از تصوير براي امر دعوت............................................. 641
[256 [در امر تصوير نبايد از ديگران اطاعت نمود .................................. 642
[257 [چه عكسهايي باعث خروج فرشتگان از منازل ميشود؟.................. 643
[258 [حكم نماز با عكس.............................................................. 644
[259 [حكم عكس روي اسكناس و داخل شدن با آن در مسجد ................. 645
[260 [حكم عكس مجلهها و كتابهاي درسي...................................... 645
[261 [حكم عكس براي تعليم......................................................... 646
[262 [حكم عكس بر وسايل توضيحي............................................... 646
[263 [كشيدن عكس موجودات زنده ................................................. 646
[264 [حكم تصاوير داخل كتاب ...................................................... 647
[265 [حكم همراه داشتن مجلههاي عكس دار و به مسجد آوردن آن............ 648
[266 [حكم عكس روي قوطي و شيشه.............................................. 648

فهرست مطالب 15
[267 [حكم پوشيدن لباس داراي تصاوير ............................................ 648
[268 [حكم پوشاندن لباسي كه عكس موجودات زنده دارد به كودكان .......... 649
[269 [حكم عكسهاي يادگاري........................................................ 649
[270 [حكم عكسهاي خانوادگي..................................................... 650
[271 [حكم عكسهاي يادگاري و عكسهاي مجلهها ............................. 650
[272 [حكم عكسهاي جشن عروسي................................................. 651
[273 [حكم نگهداري عروسكهاي كودكان......................................... 654
[274 [حكم مجسمههاي تزئيني ....................................................... 655
[275 [حكم مجسمهسازي و پيكر تراشي و كشيدن تصاوير ....................... 656
[276 [حكم درآمدي كه از راه كشيدن تصاوير به دست ميآيد ................... 657
[277 [حكم داد و ستد مجسمهها ..................................................... 657
[278 [حكم مجسمهسازي.............................................................. 658
[279 [حكم عروسك سازي براي كودكان ........................................... 659
[280 [حكم شغل عكاسي.............................................................. 659
[281 [حكم فتوكپي از عكس با دستگاه .............................................. 660
[282 [حكم فروش دوربين عكاسي................................................... 661
[283 [جواز گرفتن عكس در موارد ضروري........................................ 661
[284 [موميايي و خشك كردن حيوانات حرام است................................ 662
فصل هشتم: انبيا عليهم الصلاه و السلام و اوليا ...............................................663
[285 [پيامبرصلَّى اللَّـه علَيه وسلَّم بعد از وفات ..................................... 664
[286 [پيامبر صلَّى اللَّـه علَيه وسلَّم با روح و جسد به معراج رفته است ......... 669
[287 [عقيدهي فرد مسلمان در مورد عيسي عليه السلام............................ 670
[288 [سئوالاتي در مورد خضر عليه السلام.......................................... 677
[289 [ حكم تصويرسازي انبيا و صحابه و تابعين .................................. 679

16 فتاوي علماء البلد الحرام
[290 [ديدگاه مسلمان در مورد صحابه كرام ......................................... 680
[291 [كرامات اوليا...................................................................... 689
فصل نهم: جن و احكام آن....................................................................692
[292 [حكم كساني كه وجود جن و وارد شدن آن را به بدن انسان انكار ميكنند693
فرق بين جن و فرشته از چند جهت است: ...................................... 693
[293 [حقيقت جن، تأثير و علاج آن.................................................. 694
[294 [داخل شدن جن در انسان (گفتگوي جن با ابن باز) ........................ 697
علاج اين نوع ديوانگي به دو چيز بستگي دارد:................................. 707
[295 [حكم دخول جن درانسان....................................................... 711
[296 [راههاي آزار و اذيت رساندن جن به انسان و چگونگي پرهيز از آن ...... 713
[297 [انسان و جن همديگر را اذيت ميكنند و به عمد يا اشتباه يكديگر را به قتل
ميرسانند ................................................................................. 714
[298 [ربوده شدن انسان توسط جن .................................................. 719
[299 [كمك خواستن و صدا زدن جن و شياطين شرك است..................... 720
[300 [محمد صلَّى اللَّـه علَيه وسلَّم پيامبر انسانها و جنها ....................... 722
[301 [جن و جزاي آن در آخرت..................................................... 723
[302 [براي شناختن امور غيبي كمك خواستن از جنيان و خواب مغناطيسي چه
حكميدارد؟ .............................................................................. 724
[303 [حكم احضار ارواح و خواب مصنوعي يا مغناطيسي........................ 728
[304 [حكم گذاشتن قرآن در كنار كودك تا او را از جنيان حفاظت كند ........ 738
[305 [حكم كسي كه جن را براي استخراج خزانههاي مدفون احضار ميكند... 738
[306 [آيا ازدواج انسان با جن و توليد مثل از آن دو ممكن است ................ 739
[307 [جنها مثل انسانها حيوانات مخصوصي دارند .............................. 740
فصل دهم: فتنههاي آخرالزمان ...............................................................741

فهرست مطالب 17
[308 [فتنهي مشرق ..................................................................... 742
[309 [وظيفهي ما در زمان شيوع فتنهها .............................................. 744
[310 [مسيح دجال ...................................................................... 746
[311 [پيروزي مسلمانان بر يهود پيش رو است ..................................... 748
فصل يازدهم: قضاء و قدر.....................................................................751
[312 [مفهوم قدر........................................................................ 752
[313 [آيا انسان مختار است يا مجبور؟............................................... 753
[314 [اسباب و مسببات ................................................................ 754
[315 [حكم وابستگي به اسباب ....................................................... 756
[316 [مصايب نتيجهي گناهان است .................................................. 757
[317 [راضي شدن در برابر تقدير ..................................................... 758
اما مقضي بر سه نوع است:......................................................... 758
[318 [حكم ابراز نارضايتي از مصايب................................................ 759
[319 [حكم ناسزاگويي به زمان ....................................................... 761
[320 [ حكم شوم دانستن منزل........................................................ 761
[321 [فلسفهي تعيين فرشتگان «كراماً كاتبين» بر انسان ............................ 762
باب دوم: فتوا و اجتهاد ............................................................764
[1 [شرايط فتوا و اجتهاد................................................................ 765
[2 [اجتهاد و شرايط مجتهد............................................................. 765
[3 [دروازههاي اجتهاد و فتوا براي افراد ذيصلاح باز است......................... 766
[4 [مجتهد و غير مقلد كيست؟........................................................ 767
[5 [آداب آموختن مسايل فقهي و ديني............................................... 769
[6 [كسيكه ناقل اقوال علماست و از دلايل آنها ناآگاه است، آيا ميتواند فتوا
بدهد؟ ..................................................................................... 770

18 فتاوي علماء البلد الحرام
[7 [آيا صدور فتوا بايد گروهي باشد؟ ................................................ 771
[8 [عوامل اختلاف ائمهي چهار گانه.................................................. 771
[9 [اختلاف علما در فتوا ............................................................... 773
[10 [موضعگيري در برابر اختلافات حزبي و گروهي.............................. 774
[11 [در مقابل مشاجرات و اختلافات علما چه موضعي بايد گرفت؟............ 775
[12 [بر مفتي واجب است كه اشتباهش را پس بگيرد .............................. 776
[13 [اگر عمل بر فتواي مفتي متضمن ضرر بر ديگري بشود... مسئوليت آن بر
عهدهي چه كسي خواهد بود؟ ......................................................... 778
[14 [آيا عمل به فتواي مفتي واجب است؟ .......................................... 778
[15 [حكم انتقال از مذهبي به مذهبي ديگر .......................................... 779
باب سوم: دانش و آموزش.......................................................781
[1 [جايگاه و فضيلت علما ............................................................. 782
[2 [بر طلاب علوم ديني لازم است كه نيت شان را صحيح كنند. ................. 782
[3 [نخست بايد كتابهاي سلف را خواند و سپس كتابهاي معاصرين را...... 785
[4 [انباشته كردن كتاب و نخواندن آنها .............................................. 786
[5 [وظايف معلمين مرد و زن.......................................................... 787
[6 [نحوهي توجيه و برخورد معلم راهنما با آموزگاران و دبيران .................. 787
[7 [خارج شدن مدير مدرسه براي كارهاي شخصي ................................ 788
[8 [حكم استفاده از كامپيوتر مدرسه براي امور شخصي ........................... 789
[9 [حكم اسلام درمورد دانشگاههايي كه پسران و دختران در يك مكان درس
ميخوانند ................................................................................. 789
[10 [حكم تعليم و تدريس در مدارسي كه بين پسران و دختران اختلاط وجود دارد
و شرايط توبه............................................................................. 791
[11 [پاسخ به دعوتگران و طرفداران آموزش مختلط-آميختگي زنان و مردان- . 797

فهرست مطالب 19
[12 [ملحق شدن به دانشگاههايي كه بين پسران و دختران اختلاط وجود دارد به
قصد دعوت به سوي «االله».............................................................. 804
[13 [حكم تدريس در مدارسي كه پسران و دختران سر يك كلاس حاضر ميشوند805
[14 [پيامدهاي نامطلوب آموزش پسران توسط زنان در مقطع ابتدايي............ 806
[15 [ساختن مدارس بيگانه در كشورهاي اسلامي .................................. 808
[16 [حكم تقلبي در امتحان مادهي زبان انگليسي ................................... 812
[17 [فراهم كردن شرايط غير قانوني براي قبولي دانش آموز ...................... 812
[18 [تنبيه بدني دانش آموزان .......................................................... 814
[19 [مجبور كردن دانش آموز توسط معلم تا اشياي گران قيمت براي او بياورد 815
[20 [دست زدن و بلند شدن دانشآموزان به استقبال معلم......................... 816
[21 [كسي كه قادر به يادگيري است، جهل نميتواند برايش عذري باشد ....... 818
[22 [دانستنيهاي ضروري دربارهي عقيده و... ...................................... 818
حداقل آنچه كه بر هر مسلماني واجب است به شرح ذيل است: ............. 819
[23 [روش صحيح دريافت علم، آموختن آن از علماست.......................... 819
[24 [بيان كردن اشتباهات علما و آداب آن........................................... 820
[25 [موضع مسلمان در برابر اختلافات علما......................................... 821
[26 [حكم يادگيري تجويد قرآن ...................................................... 821
[27 [حفظ قرآن كريم ................................................................... 822
[28 [ علوم شرعي افضل علوم است.................................................. 822
[29 [ چاپ كتب شرعي جزء همان علمي است كه پس از مرگ انسان نيز ثوابش
جاري است............................................................................... 823
[30 [حكم فراگيري علم شرعي ....................................................... 824
[31 [خودداري از تحصيل علوم شرعي به بهانهي ترس از عمل نكردن به آن... 825
[32 [حكم يادگيري زبان خارجي ..................................................... 826

20 فتاوي علماء البلد الحرام
[33 [ حكم فراگيري قوانين وضعي ................................................... 826
[34 [حكم مطالعه و خواندن كتابهاي گمراه كننده................................ 827
[35 [حكم گرفتن عكس و فيلم از جشنوارهها ...................................... 828
[36 [تحريم استفاده از موسيقي و ساز در آموزش .................................. 830
باب چهارم: نيت و طهارت و سنتهاى فطرت ................................832
فصل اول: نيت و اخلاص......................................................................833
[1 [حكم تلفظ و گفتن نيت به زبان................................................... 834
[2 [مفهوم اخلاص....................................................................... 834
[3 [حكم ريا كاري ...................................................................... 837
[4 [پيامدهاي ريا در عبادت............................................................ 838
فصل دوم: اقسام آب...........................................................................841
[5 [قاعدهي كلي دربارهي آب ......................................................... 842
[6 [حكم آبهاي تصفيه شده ............................................................ 842
فصل سوم: ازالهي نجاست.....................................................................844
[7 [تطهير زمين مفروش ................................................................ 845
[8 [حكم خون ........................................................................... 845
[9 [نجاست كافر معنوي است ......................................................... 847
[10 [حكم مذي (آب عشق) و چگونگي پاك كردن آن............................ 848
[11 [حكم آب دهان سگ.............................................................. 848
[12 [روش پاك كردن چيزي كه آب دهان سگ با آن تماس پيدا ميكند. ....... 849
[13 [فلسفهي تحريم نگهداري سگ .................................................. 850
فصل چهارم: سنن فطرت ......................................................................851
[14 [حكم ختنه.......................................................................... 852
[15 [آيا براي پذيرفتن دين اسلام ختنه شرط است؟................................ 853

فهرست مطالب 21
[16 [سن مناسب براي ختنه............................................................ 854
[17 [تراشيدن و زايل كردن موهاي زير ناف و انجام دادن سنن فطرت .......... 854
[18 [حكم تراشيدن ريش يا قسمتي از آن............................................ 855
[19 [حكم بلند كردن ريش............................................................. 856
[20 [محدودهي ريش ................................................................... 858
[21 [آيا موي كنارهها جزء ريش هستند؟............................................. 859
[22 [رنگ كردن موي صورت به رنگ مشكي (از شيخ ابن عثيمين) ............. 860
[23 [رنگ كردن موي صورت با رنگ مشكي. (انجمن دايميفتوا) ............... 863
[24 [حكم نماز خواندن پشت سر اماميكه ريش خود را ميتراشد............... 863
[25 [فرد ريشتراش چه زماني تفسيق ميشود؟..................................... 864
[26 [حكم اشتغال به ريش تراشي..................................................... 865
[27 [حكم گذاشتن ناخن............................................................... 866
[28 [حكم تراشيدن يا كوتاه كردن موهاي زير بغل ................................. 867
[29 [حكم بلند بودن موي سر مردان.................................................. 867
[30 [حكم بلند بودن بخشهايي از موي سر و كوتاه بودن بخشهاي ديگر آن . 868
[31 [حكم قزع (تراشيدن قسمتي از سر، و ترك قسمتهاي ديگر آن) .......... 869
[32 [روش مسنون براي مسواك زدن................................................. 870
[33 [دفع يك شبهه دربارهي مسواك.................................................. 870
روش مناسب براي مسواك زدن دندآنها:........................................ 871
[34 [حكم استفاده از مسواك و خمير دندان......................................... 871
فصل پنجم: قضاي حاجت.....................................................................872
[35 [حكم ادرار به صورت ايستاده در دستشوييهاي مدرن....................... 873
[36 [ايستاده وضو گرفتن، آب خوردن و ادرار كردن ............................... 873
فصل ششم: استنجاء و استجمار................................................................874

22 فتاوي علماء البلد الحرام
[37 [استنجا با آب و سنگ............................................................. 875
[38 [آيا استنجا با سنگ كافي است؟.................................................. 875
فصل هفتم: كيفيت وضو.......................................................................876
[39 [كيفيت وضوي كامل .............................................................. 877
[40 [شخص فاقد اعضا چگونه وضو بگيرد؟........................................ 877
[41 [در اثناي وضو چه اذكاري ثابت است؟......................................... 878
[42 [حكم شستن بيني [استنشاق] در وضو .......................................... 878
[43 [ريش چه زماني خلال كرده ميشود؟........................................... 879
فصل هشتم: مسح بر(خف) موزه.............................................................881
[44 [شرايط مسح بر موزه .............................................................. 882
[45 [مسح بر جوراب پاره و نازك .................................................... 883
[46 [آيا موزه تمام محل فرض را بپوشاند؟.......................................... 884
[47 [حكم مسح بر كفشهاي بلند و ساخته شده از چرم.......................... 885
[48 [روش مسح و باطل كنندههاي آن................................................ 885
[49 [حكم مسح، براي كسي كه پاي راستش را ميشويد و قبل از آن كه پاي چپ
را بشويد پاي راستش را داخل موزه يا جوراب قرار ميدهد....................... 886
[50 [آيا درآوردن موزه يا جوراب موجب نقص وضو يا باطل شدن مسح ميشود؟887
[51 [آيا كشيدن موزه، وضو را باطل ميكند؟........................................ 888
[52 [مدت مسح از چه زماني شروع ميشود؟....................................... 889
[53 [آيا پايان مدت مسح باعث شكسته شدن وضو ميشود؟ ..................... 890
فصل نهم: نواقص وضو ........................................................................892
[54 [آيا لمس آلهي تناسلي وضو را باطل ميكند؟.................................. 893
[55 [آيا لمس زن وضو را ميشكند؟ ................................................. 894
[56 [بوسيدن وضو را باطل نميكند................................................... 895

فهرست مطالب 23
[57 [شك در وضو بيتأثير است ...................................................... 896
[58 [خوردن كدام اعضاي شتر وضو را ميشكند؟.................................. 897
[59 [تأثير مذي (آب عشق) در وضو ................................................. 898
[60 [خروج خون از بدن ............................................................... 898
[61 [آيا خروج خون وضو را ميشكند؟ ............................................. 899
[62 [خروج خون از بدن ............................................................... 900
فصل دهم: غسل جنابت........................................................................901
[63 [موجبات غسل ..................................................................... 902
[64 [چگونگي غسل جنابت ........................................................... 904
[65 [آيا كسي كه استحمام ميكند نياز به وضو گرفتن هم دارد؟.................. 904
[66 [مضمضه و استنشاق در غسل واجب است..................................... 905
[67 [آيا شخص جنب ميتواند كاستي را كه روي آن قرآن ضبط شده است لمس
كند؟....................................................................................... 906
فصل يازدهم: تيمم .............................................................................907
[68 [چگونگي تيمم..................................................................... 908
[69 [آيا سرما تيمم را مباح ميكند؟................................................... 908
[18 [كسي كه خاك نمييابد چگونه تيمم كند؟..................................... 910
[71 [آيا كسي كه براي خواندن نماز نفل تيمم كرده ميتواند با همين تيمم نماز
فرض را بخواند؟......................................................................... 911
[72 [شخصي كه تيمم كرده در اثناي نماز يا پس از اتمام آن آب ميبيند. ....... 911
[73 [تيمم كننده در اول وقت نماز بخواند يا در آخر آن؟ ......................... 913
باب پنجم: .............................................................................915
فصل اول: اذان و اقامه..........................................................................916
[1 [حكم نماز بدون اذان ............................................................... 917

24 فتاوي علماء البلد الحرام
[2 [آيا بر شخص منفرد لازم است كه هنگام نماز، اذان بگويد و قرائت را به آواز
بلند بخواند؟.............................................................................. 917
[3 [در كدام يك از دو اذان فجر تثويب (اَلصلوه خَيرٌ منَ النّومِ) وجود دارد؟.... 918
[4 [گفتن ذكر به آواز بلند توسط مؤذن بعد از اذان ................................. 919
[5 [دعايي كه بين اقامه و تكبيرة الاحرام خوانده ميشود........................... 921
فصل دوم: حكم تارك نماز...................................................................923
[6 [كسي كه نماز را عمداً ترك ميكند حكمش چيست؟.......................... 924
[7 [حكم سهلانگاري در امر اداي نماز و همچنين سهلانگاري در نماز جماعت925
[8 [تارك نماز و روزه كه از دنيا مي رود چه حكميدارد؟......................... 930
[9 [حكم شخصي كه در بعضي از اوقات نماز ميخواند و در بعضي ديگر
نميخواند................................................................................. 930
[10 [حكم شخصي كه گاهي نماز ميخواند و گاهي آن را ترك ميدهد......... 932
[11 [شخص با خانواده ي بي نماز خود چگونه رفتار كند؟ ....................... 934
دلايل كساني را كه به تكفير تارك نماز قايل نيستند بررسي كردم، دلايل آنها از
پنج حالت خالي نيست:............................................................. 936
به دلايل ديگري از اين قبيل اشاره ميكنيم:...................................... 936
[12 [زني كه شوهرش نماز نميخواند چه كار كند؟................................ 939
[13 [وظيفهي خانمي كه همسرش گاهي اوقات نماز را ترك ميدهد چيست؟. 940
[14 [شوهر با زن بينمازش چگونه رفتار كند؟...................................... 942
فصل سوم: اوقات نماز.........................................................................944
[15 [حكم كارگراني كه نماز ظهر و عصر را تا شب به تأخير مياندازند ........ 945
[16 [حكم تأخير نماز صبح از وقت آن .............................................. 945
[17 [حكم كسي كه به بهانهي سخت بودن كارش نماز فجر را در وقت آن
نميخواند................................................................................. 948

فهرست مطالب 25
فصل چهارم: نماز جماعت ....................................................................949
[18 [فرضيت نماز جماعت............................................................. 950
[20 [حكم راست كردن صفهاي نماز............................................... 957
[21 [چگونگي پيروي از امام، سبقت گرفتن از او و حكم اين دو مسئله......... 958
[22 [نماز خواندن منفرد پشت صف چه حكميدارد؟ (از شيخ ابن جبرين)..... 958
[23 [حكم نماز منفرد پشت صف (از شيخ ابن عثيمين) ........................... 959
[24 [صف از كجا شروع ميشود؟ .................................................... 961
[25 [حكم متابعت از امام در ساختماني كه از مسجد منفصل و جدا است. ..... 962
[26 [امام در تشهد اخير است، آيا مسبوق به او اقتدا كند؟......................... 962
[27 [تكبير تحريمه بر مسبوق واجب است .......................................... 963
[28 [تحريم عبور و مرور در جلوي مسبوق ......................................... 964
فصل پنجم: امامت..............................................................................966
[29 [حكم امامت شخصي در جاي مخصوص فردي ديگر ........................ 967
[30 [حكم نماز خواندن پشت امامي كه قرائتش خوب نيست و حكم تصحيح
قرائت او .................................................................................. 967
[31 [خوب خواندن قرائت توسط امام چه تعريفي دارد و ميزان خوب خواندن
چقدر است؟.............................................................................. 969
[32 [حكم نمازخواندن پشت صاحب بدعت........................................ 970
[33 [حكم امامت فاسق................................................................. 970
[34 [ضابطهي مسنون براي طول و اختصار نماز.................................... 971
[35 [اختصار نماز توسط امام را سنت تعيين ميكند نه سليقه..................... 971
[36 [حكم نماز خواندن زن در خانه به همراه امام.................................. 973
[37 [احكام قنوت در رمضان .......................................................... 974

26 فتاوي علماء البلد الحرام
[38 [حكم اقتداي كسي كه نماز فرض ميخواند پشت سر كسي كه نماز نفل
ميخواند .................................................................................. 975
[39 [حكم اقتدا به شخص منفرد...................................................... 977
[40 [حكم اطالهي ركوع توسط امام تا افراد متأخر به ركوع برسند ............... 977
[41 [حكم قصد مساجدي كه داراي ائمهي خوشآواز هستند..................... 978
[42 [حكم سفر به نيت نماز خواندن پشت سر امام پرهيزگار و باخشوع ........ 978
[43 [هنگاميكه امام نماز را قطع ميكند و شخص مسبوقي را براي ادامهي نماز در
جاي خود قرار ميدهد حكم اين مسئله چيست؟ ................................... 979
[44 [مسافري كه دو ركعت را پشت سر امام مقيم ميرسد، آيا به همين دو ركعت
بسنده كند؟ ............................................................................... 980
فصل ششم: مساجد.............................................................................982
[45 [حكم بردن كودكان به مسجد .................................................... 983
[46 [حكمت داخل كردن قبر پيامبر صلَّى اللَّـه علَيه وآله وسلَّم در مسجد چيست؟985
[47 [حكم نماز خواندن در مسجدي كه در آن قبر وجود دارد.................... 988
[48 [گذاشتن منقل بخور (آتشدان) در جلوي نمازگزار چه حكميدارد؟....... 990
[49 [حكم نماز خواندن با كفش در مسجد .......................................... 990
[50 [آيا مضاعف بودن ثواب نماز مخصوص براي مسجد كعبه است يا ديگر
مساجد حرم را نيز شامل ميشود؟..................................................... 991
فصل هفتم: نوافل و سنتهاي نماز............................................................994
[51 [حكم ستره براي نمازگزار........................................................ 995
[52 [قطع نمازهاي سنت و نفل به هنگام شروع نماز فرض....................... 997
[53 [حكم جلسهي استراحت.......................................................... 998
دو چيز بر مستحب بودن عمل مذكور دلالت ميكند:........................... 999
[54 [حكم قرآن خواندن امام از روي مصحف در تراويح ماه رمضان ...........1000

فهرست مطالب 27
[55 [بدعاتي كه در اثناي نماز تراويح انجام ميگيرد...............................1001
[56 [روش سجدهي تلاوت...........................................................1002
[57 [حكم اداي نوافل و سنتها در حال سفر......................................1005
[58 [رعايت ترتيب سورهها در قرائت نماز.........................................1006
[59 [حكم نماز استخاره و نماز حاجت .............................................1007
[60 [حكم نماز تسبيح .................................................................1008
[61 [تداخل يك عبادت در عبادت ديگر............................................1009
فصل هشتم: چيزهايي كه در نماز منع شدهاند.............................................. 1013
[62 [حكم حركت و كارهاي بيهوده در نماز........................................1014
[63 [در اثناي نماز به كسي كه در ميزند چگونه جواب بدهم؟ .................1016
[64 [حكم بيتوجهي دل از نماز .....................................................1017
[65 [پوشيدن لباسهاي نازك در نماز چه حكميدارد؟...........................1019
[66 [حكم نماز در لباس عكسدار...................................................1020
[67 [حكم حضور در نماز جماعت همراه با بوي بد و متعفن....................1020
[68 [حكم عجله و دويدن براي رسيدن به ركعت..................................1021
[69 [حكم لازم دانستن مصافحه بعد از نماز........................................1022
[70 [حكم نماز با كت و شلوار.......................................................1024
[71 [زن كدام يك از اعضايش را در نماز بپوشاند؟................................1024
فصل نهم: نماز افراد معذور.................................................................. 1026
[72 [آيا از لحاظ اجر و ثواب بين نماز بيماران و افراد سالم فرق وجود دارد؟.1027
[73 [حكم نماز زن سالمند كه از ايستادن ناتوان است.............................1028
[74 [مدت سفري كه مي توان نماز را شكسته خواند..............................1029
[75 [مسافري كه به مدت دو سال در يك جا ميماند، آيا نمازش را قصر بخواند؟1033
[76 [آيا مسئله قصر نماز وجمع بين دو نماز تابع شرايط خاصي است؟........1035

28 فتاوي علماء البلد الحرام
[77 [چگونگي نماز در هواپيما .......................................................1037
[78 [مسافري كه دو ركعت از نماز چهار ركعتي را به امام مقيم ميرسد، دو ركعت
ديگر را چه كار بايد بكند؟ ............................................................1039
[79 [مسافر نماز عشاء را با امام مقيمي كه در حال اداي نماز مغرب است، چگونه
بخواند؟ ..................................................................................1040
[80 [آيا بر مسافر واجب است كه به نماز جماعت در مسجد شركت كند؟ ....1041
[81 [مسافر دو ركعت آخر را با امام مقيم ميرسد، آيا به همين دو ركعت بسنده
كند؟......................................................................................1041
[82 [حكم جمع دو نماز براي مسافري كه در مكاني مقيم است.................1042
[83 [حكم ايجاد فاصله بين دو نمازي كه مسافر ميخواهد آنها را جمع كند؟1042
[84 [جمع كننده دو نماز، اذكار و دعاها را در چه زماني بخواند.................1043
[85 [حكم اذكار بعد از نماز در سفر.................................................1044
[86 [رخصتهاي سفر.................................................................1044
فصل دهم: نماز جمعه........................................................................ 1046
[87 [كار و حرفه نميتوان عذري براي ترك نماز جمعه باشد ...................1047
[88 [حكم غسل روز جمعه (گفتاري از شيخ ابن باز).............................1047
[89 [غسل روز جمعه چه حكميدارد؟ (گفتاري از شيخ ابن عثيمين) ..........1049
[90 [عدد مطلوب براي صحت نماز جمعه .........................................1050
[91 [موضوعات خطبه جمعه چگونه باشد؟........................................1051
[92 [حكم مصافحه (دست دادن)در اثناي خطبه ...................................1051
[93 [لحظه اجابت دعا در روز جمعه................................................1052
[94 [حكم نماز جمعه در كشتي......................................................1053
فصل يازدهم: احكام عيدين (عيد فطرو أضحي).......................................... 1056
[95 [برخي از احكام عيدين...........................................................1057

فهرست مطالب 29
[96 [چگونگي تكبيردر عيد قربان و وقت آن.......................................1064
[98 [حكم تكبير گروهي...............................................................1064
[98 [حكم نماز عيد فطر و قربان در حق مردان ....................................1065
[99 [حكم نماز عيد فطر و قربان در حق زنان......................................1065
[100 [آيا در عيدگاه تحية المسجد خوانده شود؟..................................1066
[101[آيا اگر نماز عيد فوت شد ميتوان قضائي آن را بجا آورد؟................1066
[102 [احكام برپايي جشن ها و اعياد................................................1069
[103 [حكم جشن روز ملي و امثال آن..............................................1071
فصل دوازدهم: نماز كسوف (خورشيدگرفتگي)، خسوف (ماهگرفتگي) و استسقاء (نماز
باران).......................................................................................... 1073
[104 [آيا شناخت وقت خسوف و كسوف از علم غيب محسوب ميشود؟....1074
[105 [روش نمازهاي خسوف و كسوف............................................1075
[106 [روش نماز استسقاء (طلب باران).............................................1075
[107 [روش دعاي نماز طلب باران ..................................................1078
باب ششم: جنائز.................................................................. 1080
فصل اول: احكام جنايز...................................................................... 1081
[1 [شهيدان هفت قسم اند و زني كه در اثر زايمان ميميرد يكي از آنهاست ..1082
[2 [روش تجهيز و كفن و دفن ميت مسلمان .......................................1083
[3 [روش تكفين ميت..................................................................1087
[4 [حكم بستن فكهاي ميت و نرم كردن مفاصل او ..............................1087
[5 [حكم تأخير دفن و نماز جنازه به خاطر حضور خويشاوندان ................1088
[6 [با انسانهاي تارك نماز وقتي كه ميميرند، چگونه رفتار ميشود؟...........1089
[7 [حكم انتقال ميت از شهري به شهر ديگر........................................1089
[8 [امام به هنگام نماز جنازه كجا بايستد؟...........................................1090

30 فتاوي علماء البلد الحرام
[9 [حكم اعلان جنس ميت در هنگام نماز جنازه ..................................1091
[10 [دفن چندين ميت در يك قبر ...................................................1091
[11 [حكم شركت در تشييع جنازهي قبرپرستان....................................1092
[12 [حكم شركت در تشييع جنازهي كافران........................................1094
[13 [آيا كافر در گورستان مسلمانان دفن كرده شود؟..............................1095
[14 [حكم ماندن نزد قبر ميت بعد از دفن ..........................................1095
[15 [حكم نماز جنازه بر كسي كه خودكشي ميكند...............................1096
[16 [حكم نماز جنازه بر افراد قرضدار.............................................1096
[17 [شخصي از روي فراموشي كودك فوت شدهاش را بدون نماز جنازه دفن
ميكند... حال اين شخص چه كار بايد بكند؟.......................................1097
[18 [مفهوم معلق بودن روح ميت به وام و قرضش................................1098
[19 [آيا شركت در نماز جنازه براي زنان جايز است؟.............................1099
[20 [حكم تسليت و الفاظ آن.........................................................1100
[21 [احكامِ مربوط به زني كه شوهرش فوت ميكند ..............................1101

الحمد الله نحمده و نستعينه و نستهديه، و نؤمن به و نتوكل عليه، و نشهد أن لا إله إلا االله،
وحده لا شريك له، و ً نشهد أن محمدا عبده و رسوله و علی آله وصحبه و بعد:
( از آن جا كه دكتر خالد بن عبدالرحمان الجريسي
F0
به گردآوري فتاواي زيادي از 1(
علماي مشهور كشور اقدام نموده و آن را در مجموعهاي بزرگ با نام «الفتاوي الشرعيه
في المسائل العصريه من فتاوي علماء البلد الحرام» چاپ نموده است و هم اكنون در
صدد برآمده تا چاپ مجددي از كتاب عرضه دارد و همزمان به چند زبان مختلف
ترجمه نموده و به پخش آن در داخل و خارجِ كشور همت گمارده.اين جانب ـ با تأكيد
بر حفظ صحت و مناسبت مندرجات ـ ايشان را مجاز و مختار ميدارد، فتاوايي را كه به
بنده منسوب است؛يعني هرچه از قبل به چاپ رسيده يا خير، آنها را در چاپ مجدد
بگنجاند.
[در پايان] از ايشان به خاطر حسنِ انتخاب ، تلاشِ فراوان وصرف هزينه ، جهت نشر
دانش و نفع آن به مسلمين ، نهايت تشكّر و قدرداني را دارد. االله تعالي به أو پاداشي بهتر
برساند و بر اين كار خير استوار گرداند! صلاح مسلمين به كه است و هم در مسير
اصلاح امت به ايشان ومربيانش و ديگر برادران عامل، توفيق وتأييد عطا فرمايد! بر آن
چه دوست ميدارد و ميپسندد.

 این کتاب مجموعه ای است از فتاوی علمای بزرگوار سرزمین که في مناسبتها مختلف بنابر سوال ، سوال کننده جواب داده شده است